Rozwiązania klasy UTM (Unified Threat Management) to zaawansowane narzędzia zabezpieczające brzeg sieci. Urządzenia o tyle ważne, że pozostają pierwszą i najważniejszą barierą ochronną przed zagrożeniami. Aby sprostać specyficznym potrzebom administracji publicznej (obejmującym ochronę danych wrażliwych, zapobieganie z...
Jak wynika z opublikowanego przez Fortinet dokumentu „2023 Cloud Security Report”, w chmurze publicznej znajduje się już ponad połowa danych prawie 40% ankietowanych przedsiębiorstw. W ciągu najbliższych 12-18 miesięcy odsetek tych firm zwiększy się do 58%, co spowoduje, że wyzwań związanych z zabezpieczani...
Dzięki uprzejmości firmy AVM w nasze ręce trafiło kolejne urządzenie marki FRITZ! Tym razem po raz pierwszy mieliśmy okazję przetestować produkt z ekosystemu FRITZ! Smart Home - bramkę FRITZ!Smart Gateway, wprowadzoną na rynek polski w marcu bieżącego roku. Urządzenie rozszerza ekosystem inteligentnego domu od AVM o ob...
Stworzony w 2005 roku, Endpoint Central (wcześniej znany jako Desktop Central) miał na celu zrewolucjonizowanie sposobu, w jaki firmy zarządzają swoim IT. Przez prawie dwie dekady rozwijał się wraz z dynamicznie zmieniającymi się potrzebami nowoczesnych przedsiębiorstw. Jest dowodem na siłę nieustannej innowacji, oferu...
Podczas konferencji VMware Explore 2024, firma Broadcom ogłosiła wprowadzenie VMware Tanzu Platform 10, platformy aplikacyjnej zbudowanej w oparciu o technologie chmurowe, która przyspiesza dostarczanie oprogramowania, zapewniając zespołom inżynierów lepsze zarządzanie i efektywność operacyjną, a jednocze...
Użytkownikom laptopów czy smartfonów zdarza się zauważyć, że po uruchomieniu nowego sprzętu od innego producenta pojawiają się na nim aplikacje, których nie było na poprzednim. Dzieje się tak mimo tego, że urządzenia pracują na tym samym systemie operacyjnym. Większość producentów preinstalu...
Analitycy ESET odkryli działania cyberszpiegowskie powiązanej z Rosją grupy Gamaredon, która według ukraińskiej Służby Bezpieczeństwa jest powiązana z rosyjskim FSB. Gamaredon działa od 2013 roku i określany jest jako grupa APT (Advanced Persistent Threat), czyli zorganizowana jednostka realizująca wyrafinowane ataki w cyberprzestrzeni.
"Grupy APT często posiadają wsparcie rządowe, a celem ich działania jest destabilizacja infrastruktury, osłabianie strategicznych punktów przeciwnika czy kradzież danych. Działanie ma to instytucjonalny, często uporczywy charakter, wymaga znacznego nakładu zasobów, czasu, specjalistycznej wiedzy i jest silnie nastawione na efekt. To odróżnia członków grup APT od standardowych cyberprzestępców" - precyzuje Kamil Sadkowski, analityk laboratorium antywirusowego ESET.
W okresie od 1 listopada 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. grupa Gamaredon zaatakowała ponad tysiąc unikalnych urządzeń w Ukrainie. Działania cyberszpiegów dotyczyły nie tylko Ukrainy. W kwietniu 2022 r. i lutym 2023 r. zarejestrowano również próby ataków na inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej należące do NATO: Bułgarię, Łotwę, Litwę i Polskę – na szczęście jak podkreślają eksperci, nieskuteczne.
Jak działają cyberszpiedzy?
Przestępcy z grupy Gamaredon atakują poprzez tzw. spearphishing, czyli działania wymierzone w starannie wybrane osoby, które zwykle znajdują się wysoko w hierarchii instytucji i w związku z tym mają dostęp do ważnych, szczególnie wrażliwych danych. Cyberszpiedzy infekują dokumenty (np. Word) i nośniki USB złośliwym oprogramowaniem. Zakładają, że z czasem malware zostanie przekazany kolejnym pracownikom instytucji. W 2023 r. grupa Gamaredon znacznie rozszerzyła swoje kompetencje, opracowując kilka nowych narzędzi z wykorzystaniem języka PowerShell.
Głównym celem działań grupy jest zdobycie cennych danych z poczty e-mail, aplikacji działających w przeglądarkach internetowych oraz komunikatorów, zwłaszcza popularnych w Europie Wschodniej Signal i Telegram.
Część złośliwego oprogramowania miała umożliwiać również kradzież danych związanych z ukraińskim systemem wojskowym oraz z poczty e-mail używanej przez ukraińską instytucję rządową.
Grupa Gamaredon wykorzystuje technikę znaną jako fast flux DNS, obejmującą częste zmiany adresy IP serwerów dowodzenia i kontroli (C&C). Ponadto grupa często rejestruje i aktualizuje wiele nowych domen. Wszystko po to, by utrudnić odpowiednim służbom ustalenie lokalizacji oraz zablokowanie działań grupy.
"Członkom Gamaredonu nie zależy na tym, aby jak najdłużej pozostać w ukryciu, nie stosują w tym celu nowoczesnych technik, można wręcz powiedzieć, że lubią, kiedy jest o nich głośno. To mocno odróżnia ich od innych grup APT, którym zazwyczaj zależy na tym, aby jak najdłużej pozostać niezauważonym. Gamaredon wkłada dużo wysiłku w to, żeby ich działania nie zostały udaremnione, jednak nie poprzez działanie w ukryciu. Jednocześnie jednak wkładają wiele wysiłku, aby uniknąć dokładnego namierzenia, co by prowadziło do zablokowania ich działań przez inne podmioty lub oprogramowanie" - wyjaśnia Zoltán Rusnák, analityk ESET, który odkrył i przeanalizował opisywaną działalność grupy Gamaredon.
Cyberataki elementem wojny
Jak podkreślają przedstawiciele ESET, nie tyle wyrafinowane i kreatywne metody, a konsekwencja w działaniu jest najbardziej groźna w przypadku działań cyberprzestępców należących do Gamaredonu.
"Członkowie grupy za wszelką cenę starają się utrzymać dostępy do dokumentów czy dysków, które raz uzyskali. Tym samym intensyfikują i wielokrotnie powtarzają działania. Spodziewamy się, że grupa będzie nadal skoncentrowana na atakach na Ukrainę" - dodaje.
Ataki spearphishingowe to jedynie część cyberszpiegowskich i cyberprzestępczych działań wymierzonych w Ukrainę. Przykładowo w połowie grudnia 2023 największe ukraińskie przedsiębiorstwo telekomunikacyjne Kyivstar padło ofiarą cyberataku, w efekcie którego około 24,3 mln abonentów straciło dostęp do usług telefonicznych i internetowych, a sklepy w całej Ukrainie nie były w stanie przetwarzać płatności kartami.
W połowie lutego 2022 infrastruktura bankowa została poddana zmasowanym atakom DDoS, przez co przestały działać strony dwóch największych ukraińskich banków. Również w styczniu i lutym 2022 roku atak konwencjonalny ze strony Rosji został poprzedzony cyberatakami na strony internetowe rządu oraz innych instytucji. CERT-UA szacuje, że w całym 2023 r. przeprowadzono ponad 2000 prób cyberataków na Ukrainę.
Zoltán Rusnák podkreśla, że w najbliższych miesiącach możemy spodziewać się kolejnych ataków ze strony grupy Gamaredon na ukraińskie instytucje. W związku z tym wszystkie kraje sojusznicze powinny stale trzymać rękę na pulsie i utrzymywać najwyższe standardy cyberbezpieczeństwa w swoich kluczowych instytucjach.
Źródło: ESET
